Խորխե Լուիս Բորխես - Ներկայի կարոտ – Անդին | գրական մշակութային ամսագիր

Ինքնասպանը

Գիշերում մի աստղ էլ չի մնա:

Գիշերը չի մնա:

Ես կմեռնեմ,ինձ հետ անտանելի

տիեզերքի զանգվածը կմեռնի:

Ես կջնջեմ բուրգերը, մեդալները,

Մայրցամաքներն ու դեմքերը:

Ես պատմությունը կդարձնեմ փոշի. փոշին՝ փոշի:

Վերջին անգամ դիտում եմ մայրամուտը:

Վերջին անգամ լսում եմ հավքերին:

Ոչինչը կտակում եմ ոչ ոքի:

Լուսին

Մարիա Կոդամային¹

Այնքան միայնություն կա այս ոսկու մեջ:

Գիշերների լուսինը այն լուսինը չէ,

որը տեսել է առաջին Ադամը:

Մարդու անքնության երկար դարերը

մի հին լացով են այն ծածկել. նայի՛ր նրան.

քո հայելին է այն:

Շնորհների բանաստեղծություն ²

Թող ոչ ոք չիջեցնի մինչ լաց ու տրտնջանք

Աստծո վարպետության նշանը մեծ.

Ընտիր մի հեգնանքով նա ինձ շնորհեց

Գրքերը և գիշերը միաժամանակ:

Գրքի քաղաք հանձնեց անլույս իմ աչքերին,

Որոնք կարող են ընթերցել միայն

Երազների գրադարաններին

Քմահաճո ծեգի զիջած տողերն ունայն:

Ցերեկն ինձ ապարդյուն է շռայլում

Անթիվ ու անհամար բոլոր գրքերը՝

Խրթին, ինչպես խրթին այն ձեռագրերը,

Որոնք կործանվեցին Ալեքսանդրիայում:

Քաղցից ու ծարավից — ըստ հունական ասքի —

Մեռնում է ջրառատ այգում արքան.

Ես խոր ու բարձր, կույր այս գրատան

Եզերքն եմ տրորում առանց նպատակի:

Զուր են պատերն ինձ նվիրում դարեր,

Տոհմեր ու նշաններ և արևմուտքն ու արևելքը,

Հանրագիտարաններ, աշխարհացույցն ու տիեզերքը,

Տիեզերածնություններ:

Ես, որ դրախտն էի պատկերացնում

Որպես գրադարան, արդ վարանոտ

Գավազանով ստվերիս մեջ դանդաղկոտ

Սին աղջամուղջն եմ պրպտում:

Մի բան, որին պատահականություն

Չես անվանի հաստատ, իշխում է այս դեպքին.

Գրքերն ու ստվերն արդեն շնորհվել էին մեկին

Մեկ այլ պղտոր երեկոյում:

Դանդաղ սրահներով դեգերելիս

Զգում եմ սրբազան աղոտ մի երկյուղով,

Որ մյուսն եմ ես՝ մեռյալը, ով նույնպես երևի

Նույն օրերին քայլել է նույն տեղով:

Ո՞ր մեկն է երկուսիցս սա գրում

Մի հոգնակի ես-ի ու մեկ ստվերի կողմից:

Ի՜նչ կարևոր է բառը, որն անվանում է ինձ,

Երբ բանադրանքը մեկն է, անկոտրում:

Գրուսակ լինեմ, թե Բորխես, իմ դեմ այս սիրելի

Աշխարհն այլակերպվում է ու մարում

Պղտորավուն ու խունացած մոխրում,

Որը քնի նման է և կամ մոռացումի:

1964

Էլ չեմ երջանկանա: Միգուցե փույթ չէ:

Այս աշխարհում այնքա՜ն շատ ուրիշ բան կա:

Մի՞թե ծովից խորունկ, բազմաբնույթ չէ

Յուրաքանչյուր վայրկյանը: Կարճ է կյանքը:

Ու չնայած ժամերն այնքան երկար են,

Մենք հալածված ենք մութ մի հրաշքից.

Այդ նոր սլաքը, նոր այդ ծովը մահն է,

Որն ազատում է արևից, լուսնից,

Նաև սիրուց: Քո պարգևած բերկրանքը,

Որ խլեցիր ինձնից, պիտի ջնջվի,

Այն, ինչ ամենն էր, ոչնչի փոխվի:

Իսկ ինձ մնում է տխրելու սփոփանքը,

Սովորությունը սին, որ ինձ տանում է

Դեպի Հարավ՝ նույն դուռը, նույն անկյունը:

Հանցակիցը

Ինձ խաչում են, և պիտի լինեմ թե՛ խաչը, թե՛ մեխերը:

Ինձ պարզում են գավը. պետք է լինեմ թույնը:

Ինձ խաբում են, և ես պետք է լինեմ սուտը:

Ինձ վառում են, և պիտի լինեմ հրդեհը:

Պետք է գովերգեմ ու գոհ լինեմ ամեն ակնթարթից:

Իմ սնունդը ամեն բանն է:

Տիեզերքի կշիռը ճիշտ, նվաստացում, հրճվանք:

Պետք է արդարացնեմ այն, ինչ ինձ վերք է հասցնում:

Իմ բախտն ու իմ անբախտությունը հոգ չեն:

Ես բանաստեղծն եմ:

Արդարները

Նա, ով Վոլտերի ուզածի պես պարտեզ է մշակում:

Նա, ով շնորհակալ է, որ երկրագնդում երաժշտություն կա:

Նա, ով հաճույք է զգում ինչ-որ բառ ստուգաբանելիս:

Հարավի սրճարանի երկու աշխատող, որ լուռ շախմատ են խաղում:

Քանդակագործը, ով գույն ու ձև է հղանում:

Մեքենագրողը, ով տեղը տեղին կազմում է այս էջը, որը գուցե իրեն դուր չի գալիս:

Կինն ու տղամարդը, ովքեր երգի վերջին եռատողերն են կարդում:

Նա, ով քնած կենդանու է շոյում:

Նա, ով արդարացնում է կամ ուզում է արդարացնել իրեն պատճառած չարիքը:

Նա, ով շնորհակալ է, որ երկրագնդում Սթիվենսոն կա:

Նա, ով նախընտրում է, որ մյուսներն իրավացի լինեն:

Այս մարդիկ, իրար չճանաչելով, փրկում են աշխարհը:

Ներկայի կարոտ

Հենց այդ պահին էլ մարդն իրեն ասաց.

«Ինչե՜ր ասես չէի տա քո կողքին՝

Իսլանդիայում, հսկա անշարժ օրվա տակ

հայտնվելու բախտի համար,

որ կիսեինք հիմա-ն,

ինչպես կիսում են երաժշտությունը,

կամ համն ինչ-որ մրգի»:

Հենց այդ պահին էր, որ

մարդը նրա կողքին՝ Իսլանդիայում էր:

Մարիա Կոդաման Բորխեսի տիկինն էր:

Բուենոս Այրեսի Ազգային գրադարանի տնօրեն նշանակված Բորխեսը կորցրել էր տեսողությունը: Կույր էր եղել նաև գրադարանի նախորդ տնօրենը՝ Պոլ Գրուսակը:

Իսպաներենից թարգմանեց Հասմիկ Ամիրաղյանը

Անդին 0 1. 2018

Կարծիքներ

կարծիք

Ներկայի կարոտ

Կարծիքներ

Կարդացեք նաև`